„W wyborze książek, tak jak w wyborze przyjaciół, jedna jest zasada: szukać i wybierać tylko najlepsze, bo życie krótkie, a liczba książek niezmierna”

… z karty tytułowej Katalogu Działowego Biblioteki Powiatowej
w Hrubieszowie – 1938 r.

Biblioteki są jednym z wyznaczników rozwoju oświaty i życia kulturalnego społeczeństw. Hrubieszowskie biblioteki publiczne mają bogatą i chlubną przeszłość. Po odzyskaniu niepodległości odegrały szczególną rolę w walce z analfabetyzmem i podnoszeniem poziomu oświaty wśród ludności. Podobnie jak w całym kraju, w powiecie hrubieszowskim była ogromna różnorodność typów bibliotek: społeczne – zakładane przez towarzystwa i organizacje, samorządowe – utrzymywane przez samorządy miast, gmin, powiatów, itd., szkolne, zakładowe oraz kościelne. W 1929 r. w powiecie hrubieszowskim funkcjonowało 50 bibliotek – 12 wmieście i 38 na wsi liczących łącznie 19393 woluminy. W mieście do największych należały biblioteki: Sejmikowa (4200 t.), Gimnazjum Państwowego im. St. Staszica (3000 t.) Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej (408 t.), Dekanalna(198t.), oraz żydowskie Związku Robotników Zawodowych (900 t.), Organizacji Skautów „Ha-Szomer Ha-cair” (500 t.), im. Icchoka Lejbusza Pereca (1250 t.), im. Józefa Chaima Brennera (1800 t.) i Stowarzyszenia Kulturalno – Oświatowego „Tarbut” (1350 t.). Na wsi funkcjonowały biblioteki Kół Młodzieży Wiejskiej oraz Czytelnie Polskiej Macierzy Szkolnej. Ukraińska mniejszość narodowa czytelnictwo rozwijała poprzez stowarzyszenia „Ridnoj Chaty” (biblioteki m.in.w Bereściu, Werbkowicach, Hostynnem, Koniuchach, Horyszowie Ruskim) i „Proswita”.

Bogate ziemiaństwo i mieszczaństwo hrubieszowskie posiadało prywatne księgozbiory. Najbardziej znane są biblioteki Chrzanowskich, Pohoreckich, du Chateau, Junów i Romana Tuszowskiego. W domach inteligencji miejskiej znajdowało się niewiele książek, ponieważ ich ceny wykraczały poza możliwości urzędniczych pensji (np. „Popioły” Stefana Żeromskiego kosztowały tyle, co miesięczne pobory pracownika administracji).

Pierwsza placówka upowszechniania czytelnictwa w Hrubieszowie to Biblioteka Lubelskiego Towarzystwa Szerzenia Oświaty „Światło” – prawdopodobnie powstała w 1907 r. i była największa w całej Guberni Lubelskiej – (ok. 2200 woluminów).

W 1913 r. władze miejskie Hrubieszowa widziały potrzebę tworzenia biblioteki powszechnej. Niestety brak wsparcia finansowego ze strony Lubelskiego Gubernialnego Komitetu Opieki i Narodowej Trzeźwości oraz wybuch I wojny przerwały te ich starania.

W 1917 r. w Hrubieszowie zarejestrowano koło Polskiej Macierzy Szkolnej (PMS). Do zadań statutowych tej organizacji należało m.in. tworzenie i prowadzenie bibliotek. Tak też stało się w mieście nad Huczwą.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w latach następnych zaczęto organizować biblioteki publiczne. Samorządy broniły się przed dodatkowymi obciążeniami finansowymi. Jednak Sejmik Powiatowy w Hrubieszowie widział potrzebę wspierania Polskiej Macierzy Szkolnej i jej działalności, przeznaczając duże sumy na rzecz upowszechniania czytelnictwa.

Pomysł zorganizowania w Hrubieszowie centrali bibliotek ruchomych dla powiatu, okazał się jednak zbyt uciążliwy ze względów finansowych. Wydział Powiatowy anulował uchwałę i postanowił stworzyć jedną, stałą bibliotekę. Jednocześnie zalecił urzędom gminnym zakładanie bibliotek gminnych.

Księgozbiór Biblioteki Powiatowej powstał z połączenia książek zakupionych przez Wydział Powiatowy i Polską Macierz Szkolną. W Archiwum Państwowym w Lublinie zachował się protokół zdawczo – odbiorczy biblioteki PMS w Hrubieszowie z dnia 27.03.1922 r. Sejmik przejął „pod zarząd i opiekę” 434 książki, sam zaś zakupił ok. 1000 woluminów za sumę 318785 Marek polskich. Bibliotekę Sejmiku Hrubieszowskiego zarejestrowano 01.04.1922 r. Jej otwarcie dnia 01.06.1922r. szeroko nagłośniono w wychodzącym wówczas w mieście czasopiśmie „Przegląd Hrubieszowski”.

Wydatki władz powiatowych na bibliotekę w pierwszych latach istnienia były niezwykle istotne dla dalszego funkcjonowania placówki. Np. w roku 1923, w związku z ogromną inflacją na zakup książek wydano ponad pięciokrotnie większą sumę, niż planowano. Również w następnych latach nakłady na bibliotekę były wyższe od zakładanych w planach budżetowych.

Jednym z atutów placówki był stale powiększający się księgozbiór. Kupowano książki nowe i używane z funduszy starostwa, przyjmowano również dary od mieszkańców. W hrubieszowskiej prasie pisano np. „(…) uczciwy obywatel powinien wzbogacić bibliotekę (…)”. W 1925 roku PMS wycofała swoje książki ze zbiorów Biblioteki Sejmikowej. Fakt ten nie miał ujemnego znaczenia dla całości księgozbioru, który liczył wówczas już ponad 2 tys. woluminów. Przy średnich rocznych zakupach ok. 500 książek, (w 1927 r. było to 1238, a w 1931 r. tylko 16), na koniec 1932 r. biblioteka posiadała 5064 woluminy.

Zarządowi PMS w Hrubieszowie powierzono stworzenie bibliotek gminnych w powiecie. Odbywało się to na podstawie porozumienia zawartego w 1925 r. przez władze samorządowe z organizacjami oświatowymi i społecznymi. Powstały wówczas placówki, m.in. w Białopolu, Grabowcu, Strzyżowie, Kryłowie i Uchaniach.

Hrubieszów w okresie międzywojennym był jedną z nielicznych miejscowości w Polsce, gdzie pracowali wykwalifikowani bibliotekarze. Pierwszą wybitną postacią był Piotr Maślankiewicz, absolwent Wolnej Wszechnicy Polskiej, który w latach 01.05.1932 r. do 30.09.1933 r. zapoczątkował nową formę organizacji biblioteki, tworząc ok. 40 bibliotek ruchomych, wprowadził celowy dobór i fachowe opracowanie księgozbioru.

Kolejnym kierownikiem w latach 01.09.1933 r. do 31.03.1937 r. była Zofia Rodziewicz – absolwentka Studium Pracy Społeczno–Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie na Wydziale Bibliotekarskim. W 1933 r. do pracy w hrubieszowskiej placówce przyjęto również Marię Kozłowską, absolwentkę Rocznej Szkoły Bibliotekarskiej przy Bibliotece Publicznej miasta stołecznego Warszawy. Rezultaty pracy tych bibliotekarek w powiecie hrubieszowskim były imponujące: księgozbiór znacznie wzrósł, dzienny ruch wynosił 200 osób, powstały punkty biblioteczne (ok. 60) z dobieranymi kompletami wymiennymi, a najważniejsze – zaczęto tworzyć biblioteki gminne. Gromadzenie księgozbioru dla nowopowstających placówek odbywało się w bibliotece powiatowej. Tu także opracowywano książki.

Działalność Biblioteki Powiatowej często była tematem artykułów zamieszczanych w hrubieszowskich czasopismach. Omawiano sposób pracy placówki, informowano o nowych książkach, posiadanych czasopismach, o otwarciu kolejnych bibliotek gminnych. Informacje, mające zachęcić w okresie międzywojennym do korzystania z bibliotek, są obecnie świetnym materiałem źródłowym w badaniach dziejów tych instytucji. Zawarto w nich m.in. dane statystyczne: w kwietniu 1936 r. w bibliotekach powiatu było 9697 książek, w bibliotekach stały 6682 książki, 3015 w ruchomych i ok. 1000 woluminów w zapasie, służących do uzupełniania tych zbiorów.

Hrubieszowskie władze dbały o szybki rozwój swojej biblioteki. W roku budżetowym 1936/1937 na ten cel wydały 12 216 zł, co stanowiło 9,4 gr. na jednego mieszkańca. W następnym roku było to już 17 031 zł – 13,1 gr. na mieszkańca. Były to najwyższe nakłady w województwie lubelskim. Budując nową siedzibę starostwo nie zapomniało o bibliotece, dla której przeznaczono specjalnie zaprojektowane pomieszczenia, na wzór placówki warszawskiej.

Kolejnym przejawem troski władz o czytelnictwo była akcja biblioteczna podjęta w 1938 r. Uchwała Hrubieszowskiej Rady Powiatowej z 29.03.1938 r. powstała w odpowiedzi na apel Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie popierania akcji bibliotecznej. Jako pierwszy na apel odpowiedział samorząd województwa wołyńskiego, Hrubieszów był drugi. Uchwała ta stworzyła podstawy funkcjonowania planowej, otoczonej należytą opieką, sieci bibliotek publicznych. Do istniejących już bibliotek gminnych w Grabowcu, Horodle, Kryłowie, Uchaniach, Dołhobyczowie i Białopolu, dołączyły nowe placówki: w Dubience, Trzeszczanach i Moniatyczach. W połowie 1939 r. w bibliotekach publicznych powiatu hrubieszowskiego było ponad 17 tysięcy książek, w tym 6552 woluminy w bibliotece powiatowej.

Centralna Biblioteka Powiatowa w Hrubieszowie była porównywana ze szwedzkimi i duńskimi placówkami tego typu. Jednym z dowodów uznania władz centralnych dla osiągnięć powiatu hrubieszowskiego było zorganizowanie w Hrubieszowie w dniach 17 – 20 maja 1938 r. III Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotecznej. W marcu 1939 r. (20 – 21) na tym terenie odbyła się konferencja zorganizowana przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Lubelskiego w sprawie bibliotekarstwa oświatowego i czytelnictwa.

Lata wzmożonej pracy biblioteki tuż przed II wojną światową wymagały zatrudnienia nowych pracowników. Obok Marii Kozłowskiej, która po wyjeździe Zofii Rodziewicz objęła funkcję kierowniczki, pracowały: Alina Mandatowa – absolwentka korespondencyjnego kursu bibliotekarskiego i Stanisława Omielska. Szczególne miejsce w dziejach tej placówki zajmuje, mieszkająca po wojnie w USA, Stanisława Rhau (Omielska). Pracowała ona jako pomoc biblioteczna od 1936 r. i pomimo wojny, przeniesienia biblioteki przez Niemców do gorszego lokalu, braku wynagrodzenia za swoją pracę, wytrwała aż do jej likwidacji w marcu 1943 r. Aby uchronić księgozbiór przed zniszczeniem, najlepsze książki rozdała czytelnikom na przechowanie. Część zbiorów okupanci spalili na placu przed biblioteką a resztę wywieźli do magazynu na Wójtostwie. Trudno ustalić jakie były ich dalsze losy. Jedna z wersji mówiła o rozbiciu w okolicach Krakowa wagonu z książkami, wśród których znajdowały się pozycje z pieczątką hrubieszowskiej biblioteki. Po roku 2000 do MBP w Hrubieszowie dotarła wiadomość, że książki z hrubieszowskiej biblioteki można było spotkać w domach prywatnych w Wadowicach. Podobno transport dotarł do tamtejszej fabryki papieru i wadowiczanie ratowali je ukrywając w domach. Znalazł się regionalista, który kilkanaście z nich przesłał do UM w Hrubieszowie, jednak decyzją władz czy też ówczesnego Naczelnika Wydziału Kultury nie trafiły z powrotem do MBP, lecz stały się darem miasta uświetniającym jubileusz Liceum im. ks. Stanisława Staszica.

Po zakończeniu II wojny światowej podjęto prace zmierzające do stworzenia sieci bibliotek publicznych w całym kraju. Brakowało jedynie podstaw prawnych normujących pracę tych placówek. Przedwojenne hrubieszowskie doświadczenia organizacyjne w zakresie bibliotekarstwa publicznego znacznie wyprzedzały ówczesną praktykę. Zostały one wykorzystane w odbudowie tej dziedziny. Bibliotekarze, wzorując się na przedwojennych projektach, opracowali dekret o bibliotekach publicznych. Wśród nich byli ludzie, którzy w okresie międzywojennym mieli związki z biblioteką hrubieszowską: P. Maślankiewicz, J. Janiczek – wcześniej wizytator bibliotek, a po wojnie naczelnik Wydziału Bibliotek Ministerstwa Oświaty, oraz Regina Fleszarowa (siostra Z. Rodziewicz) – konsultanci ostatecznej wersji dekretu (z mocą ustawy), który został wydany 17 kwietnia 1946 r.

Zgodnie z centralnymi wytycznymi władze hrubieszowskie rozpoczęły działania zmierzające do utworzenia w mieście i powiecie bibliotek publicznych. W dniach 03-04.12.1945 r., z okazji „święta Książki”, Powiatowa Rada Narodowa i Instruktor Oświaty Dorosłych zorganizowali na ten cel zbiórkę.

Od 01.01.1946 r. do tworzenia biblioteki zatrudniono Stefanię Michalską. Nadzór nad pracą placówki miała sprawować, powołana przez Powiatową Radę Narodową, Sekcja Biblioteczna, która na pierwszym posiedzeniu 14.01.1946 r. ukonstytuowała się następująco: Dominik Brzozowski – prezes, Jan Szlonzak –wiceprezes, Bronisława Błoszczyńska – sekretarz, ks. Henryk Kozłowski, Henzel, Kazimierz Linkiewicz i Stefania Michalska – członkowie. Na kolejnym zebraniu Sekcji 08.04.1946 r. zatwierdzono dziesięciopunktowy regulamin biblioteki, opracowany przez jej kierowniczkę oraz zaplanowano uroczyste otwarcie placówki w dniu 03.05.1946 r. Niestety służby bezpieczeństwa zakwestionowały niektóre książki znajdujące się w zbiorach. W związku z tym otwarcie biblioteki musiało być przesunięte w czasie.

Na zebraniu Sekcji Bibliotecznej w dniu 30.09.1946 r. omawiano sprawę przydzielenia lokalu i otwarcia biblioteki oraz funkcjonowanie bibliotek ruchomych w powiecie. Na następnym posiedzeniu, w związku z wejściem w życie dekretu o bibliotekach, Sekcja dokonała reorganizacji i ukonstytuowała się następująco: Dominik Brzozowski – prezes, Jan Szlonzak – z-ca prezesa, Stefania Michalska – sekretarz, ks. Kazimierz Truchel, Bronisława Błoszczyńska, Kazimierz Linkiewicz, Ksawery Kopczyński, Klaudyna Podhorska – członkowie. Ze względu na wybory, przydzielenie dla biblioteki lokalu w gmachu Powiatowego Związku Samorządowego opóźniło się. Dopiero na posiedzeniu Sekcji w dniu 27.01.1947 r. ustalono datę otwarcia placówki. W związku ze wzrostem ilości pracy, postanowiono zatrudnić kolejnego pracownika oraz sporządzić akt wznowienia działalności biblioteki. Jego wykonanie zlecono nauczycielowi i malarzowi Tadeuszowi Jęczmieniowskiemu.

Na dzień 31.12.1946 r. księgozbiór Centralnej Biblioteki Powiatowej (CBP) liczył 3226 woluminów, z czego 2550 zinwentaryzowano i skatalogowano. Do końca 1946 r. skompletowano również 12 bibliotek ruchomych: 6 po 50 woluminów i 6 po 70 woluminów. Wysyłano je na okres trzech miesięcy do punktów świetlicowych w powiecie.

Uroczyste otwarcie Centralnej Biblioteki Powiatowej odbyło się w dniu 05.02.1947 r. Odczytano wówczas akt wznowienia działalności CBP, który obecnie znajduje się w Miejskiej Bibliotece Publicznej – kontynuującej pracę i podtrzymującej chlubne tradycje bibliotekarstwa publicznego w Hrubieszowie.

Na posiedzeniu Sekcji Bibliotecznej w dniu 28.04.1947 r. omawiano sprawę podziału biblioteki na miejską i powiatową. Do pracy w placówce miejskiej przyjęto Zofię Nowicką.

Ostatnie zebranie Sekcji Bibliotecznej odbyło się 22.09.1947 r. Zgodnie z Dekretem o Bibliotekach funkcję nadzorczą nad bibliotekami miały pełnić Komitety Biblioteczne. Prezydium Powiatowego Komitetu Bibliotecznego w Hrubieszowie tworzyli: Dominik Brzozowski – prezes, Antoni Wiatrowski – zastępca, Stefania Michalska – sekretarz.

We wrześniu 1948 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie uchwaliło stworzenie w powiecie hrubieszowskim 9 bibliotek gminnych. Organizację tych placówek powierzono bibliotece powiatowej, w której związku ze wzrostem zadań, do pracy przyjęto Helenę Prochaską.

Datę uroczystego otwarcia bibliotek gminnych i punktów bibliotecznych w całym kraju wyznaczono na dzień 16.01.1949 r. Na terenie powiatu hrubieszowskiego utworzono 10 bibliotek gminnych i 98 punktów. Dużą pomocą w tworzeniu tych placówek był dar 6700 książek z Ministerstwa Oświaty. Biblioteki gminne ze swoich zasobów książkowych stworzyły dodatkowo 4 punkty biblioteczne w obwodach szkolnych. Biblioteki szybko rozwijały się.

Rok 1949 przyniósł wiele zmian: 31.03. tego roku z pracy w Oddziale Miejskim odeszła Zofia Nowicka, od 01.04. zatrudniono Annę Gajewską i Zofię Szneiderowicz. Biblioteka przeprowadziła się z gmachu Powiatowego Związku Samorządowego do lokalu przy ul. Narutowicza 56, a 22.07. otwarto czytelnię przy Bibliotece Miejskiej.

Z dniem 01.03.1950 r. nastąpiła zmiana na stanowisku kierownika Biblioteki Powiatowej. Funkcję tę powierzono Helenie Prochaskiej, a dotychczasowa kierowniczka, Stefania Michalska, została jej zastępcą. W 1955 r. S. Michalska ponownie została kierowniczką biblioteki.

W dniu 29.10.1950 r. biblioteki Powiatowa i Miejska zostały pozbawione lokalu. Księgozbiór złożono w sali konferencyjnej Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Hrubieszowie. Był to początek problemów lokalowych tej placówki. W1955 r. ponownie połączono biblioteki: powiatową i miejską. Powstała wówczas Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Hrubieszowie (PiMBP). W tej formie organizacyjnej przetrwała do 1975 roku, czyli kolejnych zmian administracyjnych w Polsce. W 1955 r. PiMBP przeniesiono do lokalu przy ul. Podzamcze. W1959 r. kolejna przeprowadzka do dworku du Chateau, gdzie z biegiem lat zwiększała się powierzchnia zajmowanego przez bibliotekę lokalu. Pozwoliło to m.in. na wydzielenie w 1965 r. księgozbioru dla dzieci, prowadzenie działalności wystawienniczej w przestronnym holu czy otwarcie czytelni 08.03.1975r. PiMBP zajmowała wówczas cały parter główny (bez oficyn) dworku du Chateau. Był to najlepszy lokal w powojennych dziejach biblioteki.

Kolejne zmiany kierowników PiMBP miały miejsce w latach 1963-1965: w roku 1963 Stefanię Michalską zastąpiła Krystyna Malec; następnie Mirosław Komendecki – funkcję tę sprawował przez kilka miesięcy w 1964 r. Od 01.01.1965 r. kierowanie placówką powierzono Aleksandrze Starzyk, która pozostała na tym stanowisku do 1976 roku, a następnie kierowała Miejską Biblioteką Publiczną (MBP) do odejścia na emeryturę, czyli roku 1987.

Niemalże od początku powojennej działalności biblioteka rozpoczęła prowadzenie pracy kulturalno – oświatowej w środowisku. Były to spotkania autorskie, konkursy czytelnicze. Placówka swoją działalność wzbogacała seansami filmowymi dla dzieci i młodzieży (bajki, filmy popularno – naukowe), współorganizowanymi z innymi placówkami sesjami naukowymi o Bolesławie Prusie i Stanisławie Staszicu, montażami słowno – muzycznymi prezentującymi sylwetki znanych poetów, a także dużymi wystawami poświęconymi: twórcom kultury polskiej, ziemi hrubieszowskiej oraz książce. Popularną formą rozpowszechniania książki były również kiermasze.

W latach 1950 – 1975 w związku ze wzrostem pracy biblioteki powiatowej, zwiększała się ilość zatrudnianych w niej osób.

W 1975 r. zlikwidowano powiaty, dlatego reorganizacji musiała ulec sieć bibliotek publicznych. Przekształcanie PiMBP trwało ponad 3 lata. Dział instrukcyjno – metodyczny PiMBP w Hrubieszowie od czerwca 1975 r. stał się Oddziałem Terenowym Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zamościu (WiMBPO/T). Pracownicy O/T WiMBP przeszli do struktur wojewódzkich, stali się pracownikami Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zamościu. Dotychczasową szefową PiMBP, Aleksandrę Starzyk, w roku 1977 mianowano kierowniczką Działu Udostępniania WiMBP, a od 1979 dyrektorem Miejskiej Biblioteki Publicznej. W latach 1977 – 1987 (z krótką przerwą) obowiązki kierownika WiMBP O/T pełniła Barbara Papuga. Przez kilka miesięcy 1979 r. funkcję tę sprawował Kazimierz Janicki. Po odejściu B. Papugi na stanowisko dyrektora MBP, od 1988 r. kierowanie Oddziałem Terenowym powierzono Elżbiecie Strupiechowskiej.

Do głównych zadań WiMBP O/T należał nadzór i doradztwo merytoryczne w stosunku do bibliotek publicznych znajdujących się na terenie dawnego powiatu hrubieszowskiego.

Zmiana podziału administracyjnego kraju od 1999 r. zlikwidowała województwo zamojskie. Dotychczasowa WiMBP w Zamościu została biblioteką powiatową natomiast rozwiązano oddział Terenowy w Hrubieszowie.

Po reorganizacji sieci bibliotek publicznych w 1975 r. wypożyczalnia PiMBP w Hrubieszowie została Działem Udostępniania WiMBP. Z dniem 01.01.1979 r. Dział Udostępniania i filie znajdujące się na terenie Hrubieszowa zostały podporządkowane Urzędowi Miasta, wtedy powstała Miejska Biblioteka Publiczna (MBP).

W czerwcu 1977 r. wszystkich lokatorów dworku du Chateau wykwaterowano z powodu remontu budynku. Wydzieloną w 1965 r. ze zbiorów PiMBP bibliotekę dla dzieci, WiMBP O/T i dyrekcję umieszczono w budynku spółdzielczym przy ul. Dzierżyńskiego 16, a bibliotekę dla dorosłych oraz dział gromadzenia i opracowania w dawnej elektrowni przy ul. Podzamcze 9. W 1979 r. Filię nr 1 przeniesiono do lokalu przy ul. Polnej, a jej dotychczasowe miejsce zajął dział gromadzenia i opracowania. Po zakończeniu remontu dworku du Chateau w 1984 r. biblioteka miejska otrzymała zachodnią oficynę tego budynku. Na 130 m2 znalazło się miejsce dla wypożyczalni, widnej czytelni i oddzielnych pokoi dla działu gromadzenia i opracowania oraz dyrektora. W 1991 r. MBP została wykwaterowana z dworku du Chateau do budynku Hrubieszowskiego Domu Kultury. Wypożyczalnia zajęła dwa największe pomieszczenia. Katalogi umieszczono w wąskim korytarzu, dział gromadzenia i opracowania oraz dyrektor mają wspólny pokój. Aleksandrze Starzyk piastowała funkcję dyrektora MBP  od 1976 roku, do odejścia na emeryturę, czyli roku 1987. Kolejnym dyrektorem została Barbara Papuga, która piastowała to stanowisko w latach 1987- 2003. Po odejściu na emeryturę zastąpiła ją długoletnia bibliotekarka prawie całe życie zawodowe związana z MBP – Halina Kurek, która również pozostawała na tym stanowisku do odejścia na emeryturę w 2019 r.

Lokal w budynku HDK był siedzibą MBP przez 32 lata (1991 – 2023). W tym czasie były drobne reorganizacje. Biblioteka wzbogaciła się o dodatkowe pomieszczenia. Oddzielne pokoje zajmowały Dział Opracowania i Księgowość oraz dyrektor MBP. 

W tym czasie w Polsce następują zmiany legislacyjne. W styczniu 2019 r. opublikowano Ustawę z 6 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Znowelizowano art. 16 Ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, zgodnie z którym w samorządowych instytucjach kultury, wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora zasadniczo następuje w drodze konkursu. Pierwszym, powołanym przez włodarzy Hrubieszowa konkursowym dyrektorem została w 2019 r. Jolanta Janiec.

W tym też czasie ruszył projekt koordynowany przez Miasto Hrubieszów pn. „Hrubieszowskie Centrum Dziedzictwa szansą na ożywienie gospodarcze w obszarze rewitalizacji” , w ramach którego MBP miała zyskać nową siedzibę.

W 2023 roku MBP zmieniła siedzibę, nazwę i rozszerzone zostały jej działania statutowe. Obecnie jest to Miejska Biblioteka Publiczna – Hrubieszowskie Centrum Dziedzictwa im. Krystyny i Stefana Du Chateau.

MBP wraz 3 filiami ma korzystne usytuowanie. Biblioteka główna mieści się w powszechnie znanym, zabytkowym budynku byłego Syndykatu Rolniczego, położonym w centrum miasta. Każda z filii jest zlokalizowana w innej części miasta, by ułatwić do nich dostęp mieszkańcom. Dzięki przeprowadzce w 2023 roku MBP zyskała ogromne możliwości i nowe oblicze. Odnowione pomieszczenia, piękne aranżacje wnętrz, wyposażenie w najnowszy sprzęt i powierzchnie do prowadzenia warsztatów, spotkań, konferencji sprzyjają tworzeniu nowej oferty. Zasoby biblioteki ciągle rosną. MBP jest wyposażona w najnowszy sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu, drukarki, skanery, faksy, rzutniki multimedialne, dyktafony, kamerę, pracownię do digitalizacji zbiorów, nagłośnienie i inne niezbędne w dobie powszechnej informatyzacji urządzenia. Oprócz bezpłatnego dostępu do sprzętu komputerowego i Internetu oferujemy płatne usługi poligraficzne, bindowania i laminowania oraz dostęp do jedynego w mieście faksu. Pracownicy merytoryczni w 100% posiadają wyższe wykształcenie, obok bibliotekoznawców, zatrudnieni są pracownicy, którzy oprócz kwalifikacji zawodowych posiadają wykształcenie pedagogiczne, animatora i menadżer kultury, politologiczne i informatyczne. W zasobach biblioteki jest też historyk, broker informacji i osoba, która ukończyła filologię angielską i inna z fakultetem humanistyki cyfrowej i dziennikarstwa. Ta różnorodność jest pomocna w zaspokajaniu potrzeb użytkowników. Najważniejszym jednak elementem relacji z czytelnikiem jest przyjazna atmosfera i uśmiech, okazanie maksimum zainteresowania, uważność na potrzeby użytkownika. Nie można nie docenić kreatywności, innowacyjności i pomysłowości w kształtowaniu oferty biblioteki przez pracowników instytucji. Słuszność tego kierunku rozwoju sprawdza się w praktyce, kto raz przekroczy próg biblioteki zwykle powraca.

Obecnie MBP posiada na terenie Hrubieszowa trzy filie. Filia nr 1 utworzona w 1965 r., po kilku przeprowadzkach, mieszcząca się obecnie przy ulicy Polnej 16. Filia nr 3 formalnie utworzona w 1968 r. w dzielnicy Sławęcin, mieszcząca się na ul. Uchańskiej 2. Filia nr 4 otwarta w 1979 r. przy ulicy Unii Horodelskiej 19, obecnie z siedzibą w budynku osiedlowym w dzielnicy Osiedle Jagiellońskie.

Obsadę pracowniczą MBP stanowią: Jolanta Janiec – dyrektor od 2019 r., Justyna Tymczuk – Główny księgowy, Aleksandra Kopczyńska – Kierownik Działu Udostępniania Zbiorów, Marzanna Muzyczuk – kierownik Filii nr 1, Eliza Romańska – kierownik Filii nr 3 i nr 4, Joanna Korycka – pracownik Filii nr 1, Beata Borsukiewicz – Dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów. Wypożyczalnia MBP: obsługa dorosłych czytelników- Katarzyna Suchecka, Wanda Mieliczek, Paula Pirogowicz; przestrzeń dla dzieci- Beata Panasiewicz, Jolanta Dobosz. Kadrę uzupełniają: Tomasz Czerwonka – informatyk, Katarzyna Tokarz – pracownik ds. rewitalizacji i realizacji zadań HCD, Edyta Obszańska – pracownik kadr i obsługi sekretariatu, Małgorzata Bucoń – sprzątaczka oraz Mariusz Pietrusiewicz i Marian Kalaciński – konserwatorzy.

Obsadę pracowniczą MBP stanowią: Jolanta Janiec – dyrektor od 2019 r., Justyna Tymczuk – Główny księgowy, Aleksandra Kopczyńska – Kierownik Działu Udostępniania Zbiorów, Marzanna Muzyczuk – kierownik Filii nr 1, Eliza Romańska – kierownik Filii nr 3 i nr 4, Joanna Korycka – pracownik Filii nr 1, Beata Borsukiewicz – Dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów. Wypożyczalnia MBP: obsługa dorosłych czytelników- Katarzyna Suchecka, Wanda Mieliczek, Paula Pirogowicz; przestrzeń dla dzieci- Beata Panasiewicz, Jolanta Dobosz. Kadrę uzupełniają: Tomasz Czerwonka – informatyk, Katarzyna Tokarz – pracownik ds. rewitalizacji i realizacji zadań HCD, Edyta Obszańska – pracownik kadr i obsługi sekretariatu, Małgorzata Bucoń – sprzątaczka oraz Mariusz Pietrusiewicz i Marian Kalaciński – konserwatorzy.